Yılbaşı gecesi, sadece yeni yıla girmenin keyifle yaşandığı bir akşam değil aynı zamanda alkol tüketiminin arttığı, trafik yoğunluğunun gece saatlerinde devam ettiği, ev ve dış mekânlarda kontrolsüz eğlence aktiviteleri ile birlikte düşme, yaralanma ve şiddet vakalarında belirgin artış görüldüğü bir zaman dilimi... Ayrıca soğuk hava koşulları, kalabalık ortamlar ve geç saatlere kadar süren kutlamalar; kalp-damar hastalıkları, solunum problemleri ve kronik rahatsızlıkların tetiklenmesi açısından da ciddi risk oluşturuyor.
Yılbaşı gecesi sahte alkole dikkat!
Bununla birlikte yılbaşı dönemlerinde sahte ve kaçak alkol kullanımına bağlı zehirlenmeler de önemli bir halk sağlığı sorunu olarak karşımıza çıkıyor. Metil alkol içeren sahte içkiler; ani görme kaybı, bilinç bozukluğu, solunum yetmezliği ve ölümle sonuçlanabilen ağır zehirlenmelere yol açabiliyor. Bu tür vakalar yılbaşı gecesi ve sonrasında acil servislere başvuruların önemli bir bölümünü oluşturuyor. Tüm bu nedenlerle yılbaşı gecesi, acil servisler açısından olağan günlere kıyasla daha yüksek risk taşıyan ve yoğunluk yaşanan bir dönem olarak değerlendiriliyor.
Yılbaşı gecesi ve onu izleyen ilk saatlerde acil servis başvurularında olağan günlere kıyasla yaklaşık yüzde 20-40 oranında artış gözlendiğini söyleyen Central Hospital Acil Servis Doktoru Burak Dolanbay, “Bu artış özellikle gece saatlerinden sonra belirginleşiyor. Başvurular yalnızca sayı olarak değil, vakaların ciddiyeti ve müdahale gereksinimi açısından da daha yoğun seyrediyor” diyor.
Acil servise başvurulması gereken belirtiler neler?
Gerçek bir acil durumun, kişinin yaşamını tehdit eden, kalıcı hasar riski taşıyan ya da hızlı tıbbi müdahale gerektiren sağlık sorunlarını ifade ettiğini belirten DR. Dolanbay, bu tür durumlarda vakit kaybetmeden acil servise başvurulmasının hayati önem taşıdığının altını çiziyor ve acil servise başvurulması gereken başlıca belirtileri şöyle sıralıyor: Ani ve şiddetli göğüs ağrısı, nefes darlığı, bayılma, konuşma bozukluğu, yüz veya kol–bacakta ani güçsüzlük, bilinç kaybı, şiddetli kafa travması, trafik kazası, yüksekten düşme, ciddi kanama, şiddetli ve kontrol edilemeyen karın ağrısı, zehirlenme şüphesi, özellikle sahte alkol alımından sonra gelişen mide bulantısı, kusma, görme bulanıklığı, bilinç değişikliği, yüksek ateşle birlikte havale, ense sertliği veya bilinç bozukluğu, ciddi yanıklar, elektrik çarpması, boğulma tehlikesi ve alerjik reaksiyonlar ile ani gelişen şişlikler, solunum güçlüğü…
Yılbaşı gecesini sorunsuz geçirmek için bu uyarılara dikkat!
Yılbaşı gecesini sağlık açısından sorunsuz geçirmek için belli başlı noktalara dikkat edilmesi gerektiğini belirten Dr. Dolunbay, bu gecede alkol tüketiminde aşırıya kaçılmaması, kaynağı belirsiz ve sahte alkolden kesinlikle uzak durulması gerektiğini söylüyor. Özellikle sahte alkolün görme kaybı, bilinç bozukluğu ve ölümcül zehirlenmelere yol açabileceğini belirten Dr. Dolunbay sözlerine şöyle devam ediyor: “Alkol aldıktan sonra araç kullanılmamalı, trafikte mutlaka emniyet kemeri takılmalı Soğuk hava koşullarına uygun giyinilmeli, özellikle yaşlılar ve kronik hastalığı olanlar uzun süre soğukta kalmamalı. Kalabalık ve kapalı ortamlarda hijyen kurallarına dikkat edilmeli, bulaşıcı hastalıklara karşı önlem alınmalı. Kronik hastalığı olan bireyler ilaçlarını düzenli kullanmalı, ani şikâyetlerde gecikmeden sağlık kuruluşuna başvurmalı.”
Zehirlenme şüphesinde kesinlikle zaman kaybedilmemeli
Evde yılbaşı kutlarken yaşanabilecek kaza ve zehirlenme gibi durumlarda acil servise başvurmadan önce ilk yardım açısından bilinmesi gereken birçok nokta bulunuyor. Dr. Dolunbay’ın verdiği bilgilere göre kesici aletler ve cam eşyalarla oluşabilecek yaralanmalarda kanama varsa, temiz bir bezle doğrudan bası uygulanmalı, kanama durmuyorsa acil yardım istenmeli. Düşme veya çarpma sonrası bilinç kaybı, şiddetli ağrı veya şekil bozukluğu varsa hasta hareket ettirilmemeli ve acil servise başvurulmalı. Zehirlenme şüphesinde ise (özellikle alkol sonrası mide bulantısı, kusma, görme bulanıklığı, bilinç değişikliği) kesinlikle zaman kaybedilmemeli, kişiye yiyecek–içecek verilmeden acil sağlık hizmeti çağrılmalı. Yanık durumlarında bölge soğuk suyla serinletilmeli, diş macunu veya benzeri maddeler sürülmemeli, ciddi yanıklarda tıbbi yardım alınmalı. Evde temel bir ilk yardım çantası bulundurulması ve acil durum numaralarının hazırda olması önemlidir.
